هستی شناسی اجتماعی در تفکر علامهٴ شهید مطهری
نویسندگان
چکیده
هدف اصلی این مقاله، ارائهٔ یک تحلیل ساختاریافته و منظومهوار از نظریات پراکندهٔ استاد مطهری دربارهٔ «هستیشناسی اجتماعی» است. هستیشناسی اجتماعی (بحث فلسفی در قلمرو مبادی و مبانی هستیشناختی علم اجتماعی)، یکی از موضوعات عمدهٔ فلسفهٔ علم اجتماعی است. به این ترتیب، پرسش اصلی مقالهٔ پیش رو این است که آیتالله مطهری چه پاسخهایی به مسائل هستیشناختی «فلسفهٔ علم اجتماعی» داده است؟ از میان مباحث مربوط به بحث هستیشناسی اجتماعی، چهار مقولهٔ بنیادی مطالعه شده است: «انسانشناسی اجتماعی»؛ «هویتپژوهی فلسفی جامعه»؛ و «علیّت در جهان اجتماعی» و «مضمون دگرگونی های اجتماعی». در بخش انسانشناسی اجتماعی مشخص شده باورمندی به گونهای خاص از معانی ذهنی در کنشگران اجتماعی و هویتمندی پیشااجتماعی، تأثیر عمیقی بر تبیین اجتماعی مینهد. در بخش دوم مقاله، ثابت شده که علامه مطهری برای جامعه، «وجود حقیقی» قائل است؛ اما در عین حال، فرد را مستحیل در جامعه نمیانگارد و برای فرد، «استقلال نسبی» از ساختارهای اجتماعی را میپذیرد. در بخش «علیّت در جهان اجتماعی» گفته می شود که از نظر آیتالله، در جهان اجتماعی، رابطهٔ علیت وجود دارد، اما علل، محدود به علل مادّی نیست؛ بلکه «علل معنوی و غیرمادّی» نیز در تحولات اجتماعی، مدخلیت دارند. در بخش پایانی نیز آمده است که آیتالله شهید، برای پارهای از «دگرگونی های اجتماعی»، هویتی از نوع نزاع حق و باطل قائل شده است.
منابع مشابه
هستی شناسی رنگ بر مبنای سنت تفکر فلسفه اسلامی
اکثر فلاسفۀ اسلامی، وجودِ عینی رنگ راحتمی فرض کردهاند و نسبت به اصلِ هستیِ رنگ و مسائل پیرامون آن، فلسفه ورزینکردهاند. بنابراین، لازم به نظر میرسد که «هستیشناسیِ رنگ» فیلسوفان گذشته دوباره موردبازنگری قرار گیرد. پژوهش حاضر، از برخی جهات میتواند شباهتهایی به آثار دیگر داشته باشد، امّا تفاوت اساسی کار در سبکِ توجه و ساختار بررسی هستیشناسی رنگ با توجه به دیدگاه مهم‌ترین فیلسوفان اسلامی است در این...
متن کاملهویت اجتماعی زن از دیدگاه شهید مطهری
این گفتار به مبانی فکری استاد شهید، مرتضی مطهری، و نگرش او به حقوق فردیواجتماعی زن در جامعه می پردازد. در این نوشتار با تکیه بر برخی نوشته ها،سخنرانی ها و یادداشتهای این معلم بزرگوار، جایگاه انسانی زن، بویژه هویتاجتماعی او، مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان می دهد که از دیدگاهاستاد، در گذشته به « انسان » بودن زن توجه نمی کردند و فقط متوجه «زن » بودناو بودند و از طرف دیگر در دوره مدرن به خاطر ...
متن کاملبررسی تفکر نقادانه در آثار شهید مطهری
هدف از پژوهش حاضر بررسی تفکر نقادانه در آثار شهید مطهری است. با توجه به این که شناخت و آگاهی از ماهیت تفکر نقادانه برای رسیدن به این هدف اهمیت بسزایی دارد، این پژوهش در نظر دارد که ماهیت تفکر نقادانه و مولفه-های آن را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. مباحث مطرح شده در این رساله روشن می سازد که تفکر نقادانه مجموعه ای از دانش، نگرش و مهارت به کار بردن این دانش در حیطه عمل است. مهم ترین مولفه های آن ...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی حکمت اسراناشر: موسسه فرهنگی تحقیقاتی اسرا
ISSN 2383-2916
دوره 4
شماره 12 2012
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023